ΔΕΕ: Τα ηλεκτρικά ποδήλατα δεν καλύπτονται από την υποχρέωση ασφάλισης μηχανοκίνητων οχημάτων γιατί δεν κινούνται αποκλειστικά με μηχανική ισχύ

Ένας ποδηλάτης που οδηγούσε ηλεκτρικό ποδήλατο σε δημόσιο δρόμο κοντά στην Μπριζ (Βέλγιο) έπεσε θύμα σοβαρού ατυχήματος: χτυπήθηκε από αυτοκίνητο και τραυματίστηκε σοβαρά. Πέθανε αρκετούς μήνες αργότερα. Κατά τη διάρκεια της επακόλουθης δικαστικής διαδικασίας σχετικά με ένα ενδεχόμενο δικαίωμα αποζημίωσης, προέκυψε μια διαφωνία σχετικά με τη νομική κατάταξη του ηλεκτρικού ποδηλάτου: πρέπει να θεωρηθεί ως «όχημα»; Σε αυτή την περίπτωση, ο κινητήρας του ποδηλάτου παρείχε απλώς υποβοήθηση στο πεντάλ, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης μιας λειτουργίας «ενίσχυσης». Επιπλέον, αυτή η λειτουργία «ενίσχυσης» θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί μόνο μετά τη χρήση της μυϊκής δύναμης (κάνοντας πετάλι, περπατώντας με το ποδήλατο ή πιέζοντάς το). Η νομική ταξινόμηση του εν λόγω ποδηλάτου είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να καθοριστεί εάν το θύμα ήταν οδηγός «μηχανοκίνητου οχήματος» ή εάν δικαιούταν αυτόματη αποζημίωση ως «ευάλωτος χρήστης του δρόμου» σύμφωνα με τη βελγική νομοθεσία.

Δεδομένου ότι η έννοια του «οχήματος» στη σχετική βελγική νομοθεσία αντιστοιχεί σε αυτήν σε οδηγία της ΕΕ σχετικά με την αστική ευθύνη όσον αφορά τη χρήση μηχανοκίνητων οχημάτων1, το βελγικό ακυρωτικό δικαστήριο αποφάσισε να υποβάλει ερώτηση στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά με την ερμηνεία αυτής της έννοιας.

Στην απόφασή του που εκδόθηκε σήμερα, το Δικαστήριο σημειώνει, καταρχάς, ότι η οδηγία δεν αναφέρει εάν ένα «όχημα» πρέπει να κινείται αποκλειστικά με μηχανική ισχύ2.

Ωστόσο, παρατηρεί ότι η οδηγία αναφέρεται στην «ασφάλιση αυτοκινήτων», μια έκφραση που παραδοσιακά αναφέρεται, στην καθημερινή γλώσσα, στην ασφάλιση αστικής ευθύνης για τη χρήση συσκευών όπως μοτοσικλέτες, αυτοκίνητα και φορτηγά που κινούνται αποκλειστικά με μηχανική ισχύς.

Το Δικαστήριο αναφέρεται επίσης στον στόχο της οδηγίας, ο οποίος είναι η προστασία των θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων που προκαλούνται από μηχανοκίνητα οχήματα. Ο σκοπός αυτός δεν απαιτεί τα ηλεκτρικά ποδήλατα να καλύπτονται από την έννοια του «οχήματος», κατά την έννοια της οδηγίας.

Συσκευές που δεν προωθούνται αποκλειστικά με μηχανική ισχύ, όπως ένα ηλεκτρικό ποδήλατο που μπορεί να επιταχύνει στα 20 km/h χωρίς πετάλι, δεν φαίνεται να είναι ικανές να προκαλέσουν σωματικές ή υλικές ζημιές σε τρίτους συγκρίσιμες με τις ζημιές που μπορεί να προκληθούν από μοτοσυκλέτες, αυτοκίνητα, φορτηγά ή άλλα οχήματα που κινούνται αποκλειστικά με μηχανική ισχύ, τα οποία μπορούν να φτάσουν σε σημαντικά υψηλότερες ταχύτητες.

1. Οδηγία 2009/103/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 2009, σχετικά με την ασφάλιση αστικής ευθύνης για τη χρήση μηχανοκίνητων οχημάτων και την επιβολή της υποχρέωσης ασφάλισης έναντι αυτής της ευθύνης (ΕΕ 2009, L 263, σ. 11).
2. Ο ορισμός του «οχήματος» που ορίζεται στην οδηγία θα τροποποιηθεί από τις 23 Δεκεμβρίου 2023, όταν η οδηγία (ΕΕ) 2021/2118 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2021, για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/103 (ΕΕ 2021 , L 430, σελ. 1) θα ισχύσει. Αυτός ο νέος ορισμός θα υποδεικνύει ρητά ότι «όχημα» είναι «κάθε μηχανοκίνητο όχημα που κινείται αποκλειστικά με μηχανική ισχύ» και θα προσθέτει προδιαγραφές όσον αφορά το βάρος και την ταχύτητα.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ αριθ. 155/23
Απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση C‑286/22 | KBC Verzekeringen